Selen – kluczowy mikroelement dla zdrowia człowieka: jego ważne funkcje i ewentualne skutki nadmiaru lub niedoboru
Znaczenie selenu dla zdrowia ludzkiego organizmu jest nie do przecenienia, mimo że potrzebujemy go tylko w niewielkich ilościach. Od odpowiedniego poziomu selenu zależy wielkie rzeczy. Niestety, zarówno braki, jak i nadmiar tego pierwiastka mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Dlatego przed rozpoczęciem jakichkolwiek działań mających na celu suplementację selenu, konieczne jest wykonanie stosownych badań i konsultacja z lekarzem. Najlepszym podejściem jest utrzymanie zdrowej, zrównoważonej diety.
Selen to niezwykły pierwiastek, który odgrywa kluczową rolę nie tylko dla naszego zdrowia, ale także dla prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Selen może występować w różnej formie – nieorganicznej, takiej jak selenki metali czy seleniny, lub organicznej, gdzie łączy się z białkami.
Sam selen jako mikroelement nie ma bezpośredniego wpływu na funkcjonowanie ciała człowieka. Kluczowe znaczenie mają natomiast jego związki, takie jak selenocysteina i selenometionina, które jako część selenobiałek pełnią rolę strukturalną, enzymatyczną, a przede wszystkim antyoksydacyjną.
Selen jest integralną częścią enzymu obecnego w naszych czerwonych krwinkach, który chroni je przed hemolizą pod wpływem nadtlenków. Jest również niezbędny do produkcji glutationu – związku chemicznego, który zapobiega uszkodzeniom komórek przez wolne rodniki tlenowe i szkodliwe związki chemiczne.
Selen odgrywa kluczową rolę w obronie naszego organizmu przed wirusami. Wirusy mają zdolność do mutacji, czyli zmiany swojego kodu genetycznego, co pozwala im unikać wykrycia przez układ odpornościowy. Selen jest barierą dla tych mutacji, co czyni go nieocenionym wsparciem dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Przykładem mogą być takie wirusy jak grypa, opryszczka wargowa i półpasiec.
Poziom selenu w diecie ma znaczący wpływ na proces spermatogenezy. Badania wykazały, że niski poziom selenu może prowadzić do zmniejszonej ruchliwości plemników i powodować większą liczbę nieprawidłowości w obrębie witki.
Niektóre badania naukowe sugerują, że niedobór selenu może być związany z występowaniem depresji i innych zaburzeń afektywnych, które często towarzyszą uczuciu lęku i dezorientacji. Wskazuje to na możliwość, że niedobór selenu może przyczyniać się do powstawania zaburzeń nastroju.
Selen ma także wpływ na zdrowy wygląd włosów i paznokci. Dysponuje on zdolnością wiązania metali ciężkich, czyli pierwiastków chorobotwórczych takich jak kadm, rtęć czy ołów.